15 kwietnia 2010 (czwartek)
(Archiwum)
Gotyk - kształt i światło
Zapraszamy na wystawę "Gotyk - kształt i światło" - fotografie Tomasza Sobeckiego. Autor zdjęć starała się odpowiedzieć na pytanie: czy istnieje analogia pomiędzy strukturą gotyku a wizjami średniowiecznych mistyków?
Anatomia mistica wielkiej średniowiecznej świętej
przedziwnie współbrzmi z
toruńskim krucyfiksem, z jego smukłą, gotycką architekturą. Delikatna
rytmika żeber, sklepienia wyciągniętych ramion, zworniki gwoździ. Erwin
Panofsky dowodził pokrewieństwa pomiędzy strukturą gotyckiej katedry a
strukturą Sumy Teologicznej św. Tomasza z Akwinu, pomiędzy dwoma
największymi arcydziełami średniowiecznej architektury i myśli.
Jednym z elementów, który łączy gotycką architekturę i
mistykę, jest
światło, tajemnicza claritas, pojawiająca się jak refren w traktatach
mistyków nadreńskich i w teoretycznych spekulacjach o estetyce opata
Sugera,
opisującego z zachwytem nowe witraże w obejściu bazyliki Saint-Denis.
Witraż
jest dojrzałym owocem gotyckiej plastyki i wizualizacją jej
spirytualistycznej estetyki. Z materialnego punktu widzenia stanowi on
kombinację kolorowych szkieł, ale bez światła pozostaje martwy. To
claritas
prześwietla go na wskroś i nie naruszając jego struktury, wydobywa jego
piękno i ujawnia jego najgłębszy sens, dla którego został stworzony
przez
artystę. Sądzę, że witraż może być także metaforą sztuki a zarazem
metaforą
życia, które powołane do istnienia przez najwyższego Artifexa nie jest
wstanie zajaśnieć samo z siebie, bez światłości, która jest od niego
większa.
Na fotografiach Tomasza Sobeckiego światło nie tylko delikatnie
napełnia
gotyckie wnętrza, przenikając przez smukłe okna, uchylone wrota i
koliste
rozety. Ono żyje, wibruje, pulsuje, krąży, porywa, wprawia w
rozedrgany,
taneczny ruch filary, ściany i sklepienia. W tym świetlanym korowodzie
sztuka fotografii architektury zdaje się konkurować z samą
architekturą,
przezwycięża ją, a zarazem pokornie jej ulega, uznając swoją całkowitą
od
niej zależność. Wybierając ascezę czerni i bieli świadomie rezygnuje z
rywalizacji z kolorową feerią witrażu, przedkładając ponad barwę
kształt
światła.
Miejsce: Dom Środowisk Twórczych, Galeria Współczesnej Sztuki
Sakralnej, ul. Zamkowa 5
Wystawa potrwa do połowy kwietnia.
ostatnia aktualizacja: 2010-03-25